Kattencriteria jaarupdate 2022-2023: 'Op naar een gezondere fokkerij voor katten'

Dankzij de steun van de donateurs en partners van Vrienden Diergeneeskunde werken we aan een gezondere toekomst voor raskatten. Met de gezondheidscriteria voor katten kunnen dierenartsen fokdieren toetsen en zo de gezondheid en het welzijn van het ras vergroten. In deze jaarupdate nemen we je mee in de ontwikkelingen die mogelijk zijn gemaakt door iedereen die dit project een warm hart toedraagt.

Fokselectie op extreme uiterlijke kenmerken leidt tot welzijnsaantasting bij katten. Denk aan katten met extreem brachycephale schedels, katten zonder vacht of met gevouwen oren en kortbenige katten. Daarnaast kunnen erfelijke ziekten in een verhoogde frequentie voorkomen bij raskatten door overmatige inteelt.
  

Volgens de wet is het verboden gezelschapsdieren te fokken op een manier die het welzijn en de gezondheid van het dier benadeelt. Er mogen dus, voor zover mogelijk, geen ernstige ziekten, afwijkingen, uiterlijke kenmerken of gedragsafwijkingen worden doorgegeven die schadelijke gevolgen hebben voor welzijn en gezondheid. De fokker moet kunnen aantonen dat deze zich voldoende heeft ingespannen om te voorkomen dat schadelijke uiterlijke kenmerken, ernstige ziekten of gedragsafwijkingen worden doorgeven aan nakomelingen.  

Gezondheidscriteria voor katten

Brachycephale katten, kampen vaak met benauwdheid en gebits- en oogproblemen. Ook wordt gefokt met katten met genetische afwijkingen. Fokken met katten met dit soort ernstige uiterlijke afwijkingen leidt tot allerlei fysiek ongemak en een beperking van het natuurlijke gedrag. Hierdoor is de gezondheid en het welzijn van de dieren aangetast. In dit onderzoeksproject werkt het Expertisecentrum Genetica Diergeneeskunde aan gezondheidscriteria voor de fokkerij van katten, die getoetst kunnen worden door dierenartsen.  

‘Het project richt zich op uiterlijk waarneembare kenmerken van potentiële ouderdieren die de aanleg voor gezondheids- en welzijnsproblemen bij hun nakomelingen kunnen helpen inschatten’, vertelt dierenarts Hille Fieten, coördinator van het Expertisecentrum. ‘Het doel is om tot een checklist te komen aan de hand waarvan de eerstelijnsdierenartsen met behulp van klinisch onderzoek potentiële fokdieren kunnen screenen op het voorkomen van ernstige afwijkingen en ziekten die kunnen worden doorgegeven aan of ontstaan bij de nakomelingen.’  

Gezondere huisdieren met PETscan en RassenRadar

Met dit project wordt onder andere de RassenRadar voor de kat ontwikkeld. Met behulp van gegevens vanuit PETscan kan per ras worden aangegeven wat de belangrijkste ziekten zijn die voorkomen bij dat ras. Hiermee krijgt de dierenarts cruciale informatie om op snelle en accurate wijze de diagnose bij een dier te kunnen stellen. De RassenRadar zal worden ingebouwd in PETscan, zodat de informatie voor iedere dierenarts gemakkelijk beschikbaar is. Binnen de RassenRadar Kat zal een overzicht gemaakt worden van de verschillende gevalideerde DNA-testen voor katten, die gebruikt kunnen worden bij het stellen van de diagnose en in de fokkerij.  

Afgelopen jaar is een start gemaakt met de uitwerking van de RassenRadar. ‘Tot nu toe zijn voor de RassenRadar de top tien populaire kattenrassen volledig uitgezocht’, vertelt Hille Fieten. ‘Dit zijn de onder andere Britse Korthaar, de Bengaal, de Maine Coon, de Noorse Boskat, de Ragdoll en de Siberische Kat. Hierbij is in kaart gebracht welke DNA-testen gevalideerd zijn voor deze rassen en dus ingezet kunnen worden in de fokkerij. Daarnaast is in kaart gebracht voor welke aandoeningen deze rassen aanleg hebben. De resultaten van de verschillende rassen zullen, zodra ze af zijn, worden toegevoegd aan PETscan, waardoor er ook tussentijds al van bepaalde rassen informatie beschikbaar komt.  

Dierenartsen kunnen nu via PETscan in één oogopslag zien op welke aandoening een dier van een specifiek ras meer kans heeft. Hierdoor wordt de kans op een goede diagnose en adequate behandeling vergroot. Daarnaast kunnen dierenartsen met de informatie uit de RassenRadar fokadviezen geven aan fokkers en aangeven welke DNA-testen en screeningsonderzoeken er uitgevoerd dienen te worden voordat er met de kat gefokt kan worden.’  

Het onderzoeksteam wil de partners en donateurs van het project 'Geef elke kat een gezonde start' hartelijk bedanken voor de steun. Wil jij ook dat dieren zonder erfelijke ziekte geboren kunnen worden? Steun het onderzoeksthema 'Gezond Gefokt'!