Gezond Gefokt

 



Als Nederlanders zijn wij gek op onze huisdieren. We willen dat ze gezond zijn én blijven. 

Helaas komen erfelijke aandoeningen steeds vaker voor bij honden en katten en leiden regelmatig tot welzijnsproblemen.

Ook dieren die zelf niet ziek zijn, kunnen deze ziektes doorgeven aan hun nakomelingen. Het Expertisecentrum Genetica Diergeneeskunde wil nieuwe methodes ontwikkelen om erfelijke ziektes bij rashonden en -katten duurzaam tegen te gaan.

Daarom zetten wij ons in voor gezond gefokt. Want wij willen dat honden en katten zonder ernstige ziekte worden geboren.

         

Lees meer Lees minder
van totaal € 5.000.000 (16%)
Bekijk alle
  Nederlanders zijn gek op onze huisdieren. Bijna 60% van alle huishoudens heeft er wel één, in totaal zijn er maar liefst 33 miljoen huisdieren! Honden en katten staan al jaren aan de kop van de lijst met meest populaire huisdieren. Maar ondanks hun populariteit, komt het welzijn en de gezondheid van onze geliefde huisdieren bijna dagelijks in gedrang. Erfelijke aandoeningen komen namelijk steeds vaker voor bij rashonden en -katten en leiden helaas vaak tot welzijnsproblemen.Ook dieren die zelf niet ziek zijn, kunnen erfelijke aandoeningen doorgeven aan hun nakomelingen. Het Expertisecentrum Genetica Gezelschapsdieren wil nieuwe methodes ontwikkelen om erfelijke ziektes bij rashonden en -katten op een duurzame manier tegen te gaan. Met dit project willen de experts van de faculteit Diergeneeskunde de “PET-scan” landelijk uitrollen, zodat iedere dierenarts diagnoses kan registreren die vervolgens gebruikt kunnen worden voor wetenschappelijk onderzoek. Hierdoor krijgen zij beter inzicht in welke aandoeningen bij welke rassen structureel voorkomen. Dan kunnen wij geschikte DNA-testen ontwikkelen en fokkers met een wetenschappelijk onderbouwd fokadvies ondersteunen. Kijk hier naar een demoversie van PET-scan.    Schadelijke raskenmerken én erfelijke ziekten   Als dierliefhebbers geven wij vaak de voorkeur aan een bepaald type of ras. Specifieke eigenschappen – “raskenmerken” – spreken ons aan en zien we graag terug in ons favoriete huisdier.Toch brengen veel van deze specifieke raskenmerken nadelen met zich mee: korte schedels, ingedrukte neuzen, uitpuilende ogen of vouworen zijn slechts enkele voorbeelden van raskenmerken die als aantrekkelijk kunnen worden ervaren, maar serieuze gevolgen voor de gezondheid van het welzijn van het dier kunnen hebben. Een overmatige inteelt door het fokken met steeds dezelfde (vaak verwante) ouderdieren betekent daarnaast dat erfelijke ziekten steeds vaker opleveren. Levershunts, dwerggroei, cardiomyopathie, epilepsie of afwijkende startgroei zijn slechts enkele voorbeelden hiervan. Ieder ras heeft inmiddels te maken met verschillende erfelijke ziekten. Er kan geen twijfel over bestaan: schadelijke raskenmerken en erfelijke ziekten vormen een ernstige belemmering van het welzijn van onze huisdieren.   Ongewenst gedrag in hondenpopulaties   Naast fysieke aandoeningen vormen gedragsproblemen van huisdieren (in het bijzonder honden) een ernstig probleem als het gaat om het welzijn van dieren. Onvoldoende gesocialiseerde honden vertonen vaak stress- en angstgerelateerde klachten, terwijl honden die worden aangevallen door agressieve soortgenoten ernstige welzijnsaantasting ondergaan, niet zelden met de dood tot gevolg. Ongewenst gedrag vormt dus steeds vaker een maatschappelijk probleem.   Infectieziekten en zoönosen binnen hondenpopulaties in Nederland   Infectieziekten en zoönosen (van dier op mens overdraagbare infectieziekten) zorgen steeds vaker voor een aantasting van het welzijn van honden in Nederland. Oorzaken hiervan zijn onder andere de illegale import van onvoldoende gevaccineerde pups uit Oostbloklanden en import van straathonden uit mediterrane landen. Deze honden lijden vaak aan infectieziekten die (bij aanwezigheid van de juiste vector, zoals een insect die de ziekte overbrengt) ook op mensen kunnen overgaan.    PETscan: gezondheid en welzijn van gezelschapsdieren langdurig bewaken en verbeteren   Alhoewel wij wél weten in hoeverre een bepaalde ziekte of aandoening de gezondheid of het welzijn van het individu aantast, weten wij nog onvoldoende over de ernst en omvang op Nederlandse schaal, laat staan op Europees of internationaal niveau. Deze kennis is echter hard nodig: willen we ervoor kunnen zorgen dat onze huisdieren zowel op korte als op lange termijn gezond zijn en blijven. Daarom wil het Expertisecentrum Genetica Gezelschapsdieren het nodige inzicht creëren op (vooralsnog) landelijk niveau. Wij willen weten welke soorten aandoeningen, met welke symptomen, bij welke soorten en rassen, met welke frequentie, waar in het land voorkomen. Zodra wij deze data in beeld hebben, kunnen wij advies en/of beleid ontwikkelen, dat rechtstreeks teruggekoppeld kan worden naar dierenartsen, organisaties en autoriteiten, waardoor de nodige maatregelen getroffen kunnen worden ter bescherming van diergezondheid en –welzijn. Daarnaast kunnen we door middel van vervolgonderzoek de genetische achtergrond van erfelijke aandoeningen achterhalen en DNA-testen ontwikkelen. Ten slotte kunnen er fokadviezengegeven worden (waarbij rekening wordt gehouden met zoveel mogelijk genetische variatie) die ervoor zorgen dat erfelijke aandoeningen in de toekomst steeds minder vaak voorkomen en er steeds vaker gezonde dieren worden geboren.   Dit willen wij doen door het meetsysteem “PETscan” in Nederland te introduceren en uit te rollen.     Wat is PETscan?   Het Expertisecentrum Genetica Gezelschapsdieren heeft onlangs het meetsysteem “PETscan” ontwikkeld. PETscan stelt eerstelijns dierenartsen in Nederland in staat  om diagnoses (vastgesteld bij huisdieren) uit hun praktijkadministratie door te zetten naar de centrale database van het Expertisecentrum Genetica Gezelschapsdieren. Deze diagnoses worden anoniem doorgestuurd en vervolgens geanalyseerd. Binnen dit systeem is het mogelijk om (erfelijke) ziekten, rasspecifieke kenmerken en infectieziekten te registreren. Daarnaast krijgen dierenartsen ook informatie over raspredisposities (een verhoogd risico op een aandoening bij een ras) en beschikbare DNA-testen via PETscan.    Met PETscan is dus een onmisbaar instrument ontwikkeld om de diergeneeskunde in staat te stellen gezondheidsproblemen in de hele populatie van gezelschapsdieren te kwantificeren, en op basis daarvan beleid te ontwikkelen om de geconstateerde problemen te bestrijden.   Help je mee? Jouw steun is nodig om PETscan nog breder uit te rollen, zodat wij steeds meer honden en katten kunnen helpen!   
Gezonde huisdieren met PETscan

Doorbraak in onderzoek maagkanker Belgische herdershonden

25-07-2024 | 17:01

Dierenarts-onderzoekers Paul Mandigers en Sanne Hugen van het Expertisecentrum Genetica Diergeneeskunde hebben, in samenwerking met onderzoekers van Cornell University in de VS, DNA-markers gevonden die het risico op maagkanker bij de Belgische herdershonden beïnvloeden. Hiermee kan op termijn een DNA-test worden ontwikkeld die aangeeft hoe groot de kans op maagkanker bij een individuele hond van dit ras is. Zo kan de diagnose eerder gesteld worden, wat vroege behandeling mogelijk maakt.

Maagkanker komt veel voor bij Belgische herders in Nederland. Het ras kent in Europa vier varianten: Mechelse herders, Laekense herders, Tervuerense herders en Groenendaelers. Vooral de Tervuerense herder en de Groenendaeler zijn gevoelig voor maagkanker. Een DNA-test maakt het in de toekomst mogelijk om het risico op maagkanker te bepalen bij een individuele hond.

Kanker is een complexe aandoening. Omgevingsfactoren spelen een rol, maar onderzoek van de laatste jaren maakt duidelijk dat in de ontwikkeling van maagkanker bij Belgische herders genetische aanleg voor een zeer grote rol speelt.

Samenwerking om ziekte te voorkomen

De onderzoekers zijn blij met de samenwerking met Cornell University. Hugen zegt hierover: “We vullen elkaar goed aan en wisselen gegevens uit van verschillende populaties honden in de Verenigde Staten en in Europa. Daarmee kunnen we straks een goede DNA-test ontwikkelen die screening mogelijk maakt, onder andere voor toepassing bij honden waarmee men wil gaan fokken. Als onderzoekers houden we de resultaten van deze DNA-tests bij, zodat we nog meer te weten komen over de genetische factoren van maagkanker bij Belgische herders. Het is fantastisch hoe we zo  deze ernstige ziekte in de toekomst beter kunnen behandelen en kunnen voorkomen.”

Belgische herder in Fit2Breed?


Ook willen de onderzoekers van het Expertisecentrum Genetica de Belgische herder toevoegen aan Fit2Breed externe link, een platform dat fokkers de mogelijkheid biedt om honden waarmee ze willen fokken te screenen op de genetische combinatie die de grootste kans biedt op gezonde pups: wie past bij wie? Een soort dating app voor honden dus. Er wordt nog gezocht naar financiën om dit voor de Belgische herder mogelijk te maken.


Oproep voor Belgische herders met maagklachten


Maagkanker wordt vaak pas laat ontdekt, waardoor behandeling moeilijk is en de hond snel kan komen te overlijden. Eigenaren die maagklachten bij hun Belgische herder vermoeden worden dan ook opgeroepen om contact op te nemen met de dierenarts-onderzoekers van dit project, dr. Paul Mandigers p.j.j.mandigers@uu.nl of drs. Sanne Hugen via ecgg@uu.nl.

Deze belangrijke stappen naar nog meer gezondheid en welzijn voor dieren zijn niet mogelijk zonder de betrokkenheid en steun van de partners en donateurs van Vrienden Diergeneeskunde! Wil jij samen met ons het verschil maken voor een toekomst zonder erfelijke aandoeningen? Steun het onderzoeksthema 'Gezond Gefokt'!

 

Lees meer | Bekijk alle